Taşımacılık ve öteki masraflar, kamyoncuları her geçen gün daha da sıkıntı duruma sokuyor. Mazot ve köprü-otoyol masraflarından kaygı yanan sürücüler, “Kamyoncu olarak bizim en büyük kederimiz mazot. Mazot masrafları artık bizim canımıza tak etti.” dedi.
Kamera: Ali Selim YAMANLI/SÖZCÜ
Kamyoncular, artan maliyetler sebebiyle epey güç günler geçiriyor. Mazot, köprü-otoyol, yedek kesim üzere masraf kalemlerindeki büyük artışlar, kesimi bir oldukça zorlar durumda.
Seslerini duyurmak isteyen 2 bin kamyoncu ve mal sahibi, geçtiğimiz şubat ayında, Türkiye’nin en büyük kamyon ve TIR garajı olan Gebze Nakliyeciler Garajı’nda basın açıklaması yapmış ve kontak kapatmıştı. Biz de tıpkı yerde kamyon sürücülerine mikrofon uzattık. Kamyoncular, kederlerini şu sözlerle anlattı:
“MAZOT MASRAFLARI CANIMIZA TAK ETTİ”
Şoför Fatih Zoroğlu: “Kamyoncu olarak bizim en büyük sıkıntımız mazot. Mazot masrafları artık bizim canımıza tak etti. Bugün uygun bir lastik almaya kalksan 14-15 bin liradan aşağı değil. Biz gidiyoruz ucuzunu alıyoruz. 7-8 ayda bir lastiklerimiz tekrar gidiyor bu sefer. Ben zerzevat çekiyorum, tarlaya giriyorsun.
Tarlada lastiğine bir çivi girse lastik aslında gitti. Sahip çıkan zati yok, bizi savunan hiçbir yer yok. Bir dünya masrafımız var bizim. Zerzevatları ve meyveleri çeşitli bölgelerden getiriyoruz. Antalya çalışıyoruz, İzmir çalışıyoruz. Dün Alaşehir’den Bayrampaşa Hal’e üzüm getirdim. Akhisar’dan geldim Dilovası’ndan çıktım. 1010 lira para aldı benden. Yavuz Sultan Selim Köprüsü hariç. Kırkayak ile 1010 lira benden para aldı. 350-400 liraya yakın da Yavuz Sultan Selim Köprüsü tutuyor. Geldiğimiz paralar ortada.
Bir de saatli geliyoruz. ‘Jet’ getirttiriyorlar bizi mal yetiştirmek için, haliyle mal bozulmasın diye. Bir dünya para… Hal giriş çıkışları zati dünya para olmuş, her şey para. Antalya’da iş alabilmek için oradaki nakliyeciye 500 lira komite veriyoruz. Zerzevattan zerzevata, meyveden meyveye nazaran değişir bu paralar.
Karpuz yüklersek; yükleme, saman, kantar parasını biz veriyoruz. Domates, biber üzere eserlerde yükleme parası yok. Antalya’dan buraya bize 8.30-9 saat veriyorlar Kadıköy Hal’e. Buraya da saatli geliyoruz. Antalya’dan Kadıköy’e ‘jet’ geldiğimiz vakit kendi aracım için söylüyorum, 350-370 litre mazot yakıyorum ben. Bunun kurulunu, kantarını veriyoruz, saatli geliyoruz.
Aldığımız para da mazottan çıkıyor esasen. Yalnızca mazot masrafım 8 bin liranın üstünde. Benim şahsıma ilişkin 5 tane otomobilim vardı. 3 adedini sattım. Bugün 2 tane otomobilim var, 5 otomobilden 2 otomobile düştüm. Baş edemiyoruz artık. Kalan araçlar da inşallah gitmez. Gitmemesi için kredi kartlarına yükleniyoruz, krediye yükleniyoruz. Her yıl bu türlü takla attırmaya çalışıyoruz.”
“OTOBANI KULLANMA TALİHİMİZ YOK”
Şoför Murat Bozkurt: “Kamyoncu olarak en büyük meselemiz akaryakıt, lastik, kesim, aklına gelebilecek her şey. İstanbul’dan İzmir 400 kilometre. Kırkayak bir aracın 120 litre yakıt masrafı var. 120 litre yakıt ise yaklaşık 3 bin liraya tekabül ediyor günümüz kurallarında. Otobanı kullanma talihimiz yok, otoban buradan girip İzmir’den çıktığın vakit bir kırkayak araç yaklaşık 1500 lira tutuyor.
Yol parasını vermemek için mecburen eski yolu kullanıyoruz. Vakit açısından çok fark ediyor. Yedek modül, lastik alımında zorlanıyoruz. Nereden baksan lastik fiyatları 4’e katladı son bir yılda. Şu an âlâ bir lastik 15 bin lira. Kırkayakta 12 lastik var 180 bin lira… Kullanımına bağlı olarak en fazla 3 senede lastik değiştirmemiz gerekiyor.”
“EKMEK VE BİSKÜVİ İLE GÜNÜMÜZÜ GEÇİRİYORUZ”
Şoför Erol Toprakçı: “Bunlara ek olarak bir de yiyecek, içecek masraflarımız var. Yiyeceğimiz yemeğe bağlı. Gidip biz ucuzunu, uygununu yemek isteriz ancak bugün bir oturduğumuz vakit 150 liradan aşağıya çıkamıyoruz. Bazen de ekmek ve bisküvi ile günümüzü geçiririz. Masraflarımız belimizi çok büküyor.
Mazot masrafı, otoban masrafı, lastik masrafı artı komiteler. Bize kalan paradan daha çok kurul ödüyoruz. Son periyotta eskiye nazaran daha çok zorlamaya başladı. Evvelden İzmir’e bir aracın nakliyesi 1500 liraydı. 600 lira mazot masrafımız oluyordu İzmir’e kadar. Yarısından fazlası kalıyordu. Artık 5 bin lira yazıyorlar, 4 bin lirasını mazota veriyoruz, bin lira kalıyor. Yemek, feribot, köprü içinde. Bize tekrar bir şey kalmıyor, yalnızca çarkı çeviriyoruz.”
“MAZOT FİYATLARI DÜZELİRSE BİRDEN FAZLA ŞEY DÜZELECEK”
Şoför Cesim Gülgeldi: “Bizim en büyük masrafımız mazot ve köprü-otoban fiyatları. Bilhassa köprülere çok para veriyoruz. Bu hususlarda büyük ezalar yaşıyoruz. İstanbul’dan Van’a yaklaşık 1500 litre mazot harcıyoruz. Ortalama 23-24 bin lira yakıt masrafımız oluyor. Gebze’den Çorlu’ya gidişimizde ortalama 500 lira otoban-köprü parası veriyoruz. Mazotun da sık sık inip çıkması da piyasayı allak bullak ediyor.
Hesaplar şaşıyor. Mazot düştüğü üzere nakliyeciler çabucak fiyatı düşürüyor. Lakin mazot yükselince biz fiyat yükseltmek için çok uğraşıyoruz. Mazot değerli olduğu için nakliyeciyi kurtarmıyor. Nakliyeci yüksek fiyat istediği vakit da mecbur tezgaha da yansıyor. Mazot fiyatlarının artık aşikâr bir yerde durması lazım. Mazot fiyatları düzeldiği vakit birden fazla şeyin düzeleceğine inanıyorum. Mazotun katiyetle muhakkak bir düzeyde durması lazım. Köprü ve otoyol fiyatları de düşmeli.
Özellikle köprülerden 4. sınıf araç olarak geçince altından kalkamıyorsun. Yalnızca bunlarda değil, her alanda fiyatlarda düşüş olması hem bizim hem de halkımız için gerekli.”
“GEÇEN SENE 5-6 BİN LİRAYA GİTTİĞİMİZ YERE BU SENE 20-25 BİN LİRAYA GİDİYORUZ”
Şoför Servet Sencar: “En büyük masrafımız şu anda aracın masrafları. Ben Doğu- Güneydoğu’ya gidiyorum, bunun için cebimde en az 20 bin lira olması lazım. Geçen sene burası (Gebze Nakliyeciler Garajı) bomboştu, araç arıyorlardı; artık tıklım tıklım araç dolu. Geçen sene Doğu’ya 5-6 bin liraya gidiyorduk, artık 20-25 bin liraya gidiyoruz. Bazen buraya mal getiren adam parasızlıktan geri dönemiyor, burada boş durup iş bekliyor.”
“ÜÇÜNCÜ KÖPRÜYÜ KULLANINCA MALİYETİMİZ ARTIYOR”
Şoför Cumaattin Kazan: “En büyük sıkıntılarımızdan biri, masraflarımızın çok halde artması. Lastikti, yedek parçaydı… Endüstriye gittiğiniz vakit evvelden ‘siftah at’ derlerdi, 50 lira atardınız. Bugün, ‘borcum ne?’ dediğiniz vakit 200 lira istiyor… Bu dal en sahipsiz kesimlerden bir tanesi. Türkiye’nin en değerli dallarından bir tanesi lakin en denetimsiz kesimlerden de bir tanesi. Bugün çiftçiye, balıkçıya mazot takviyesi veriliyor lakin nakliyeciye dayanak yok…
Geçen sene Bitlis’e 7-8 bin liraya giden otomobil para kazanıyordu, bugün 25 bin liraya giden otomobil para kazanmıyor. Ben Trakya bölgesine çalışıyorum, bir kamyon 5 bin 500-6 bin liraya gidiyor. Geçen sene 2 bin 500-3 bin liraydı. Geçen sene ikinci köprüyü kullanabiliyorduk maliyetlerimiz düşüktü. Üçüncü köprüyü kullanınca maliyetiniz artıyor. Bir halde bunların önüne geçilmesi lazım.”