İngiltere’de Liz Truss’ın başbakan olmasından sonra uygulanan iktisat siyaseti, öteki ülkelerden siyasetçilerin de tenkitlerini topladı.
BBC Diplomasi muhabiri James Landale’in konuştuğu bir İngiliz diplomat “Alay konusu olduk. Öbür ülkelerden diplomatlar ironik bir şaşkınlıkla ‘Ülkenizde neler oluyor?’ diye soruyorlar. Durumu anlattığımda ise ‘Ortalık sakinleşene, bir plan ortaya çıkana kadar bekleyelim’ diyorlar” dedi.
Bazı siyasetçiler ise İngiltere iktisadının durumunu açıkça bir latife konusu yapmaktan çekinmiyor.
Avrupa Birliği tarihindeki en büyük ekonomik krizlerden birini yaşamış ve yıllarca hem AB hem de Milletlerarası Para Fonu’ndan (IMF) finansmana muhtaç kalmış Yunanistan’ın başbakanı Kiryakos Miçotakis “IMF’yle iş yapma konusunda tecrübeli birilerine gereksiniminiz olursa buradayız” sözlerini kullandı.
“Bizim para ünitemiz daha stabil”
IMF son periyotta İngiltere’nin ekonomik görünümüyle ilgili ihtarlar yayınlamıştı.
IMF’nin kurtarma programını uygulayan ve görüşmeler için ABD’ye giden Mısır delegasyonu da “Bizim para ünitemiz İngiltere’ninkinden daha stabil” sözlerini kullandı.
ABD Lideri Joe Biden da Truss’ın iktisat siyaseti için “bir hata” dedi.
Oregon’da dondurma yerken konuşan Biden, böylesi bir devirde en zenginlerden alınan verginin azaltılmasının gerçek olmadığını, Truss’ın planının başından beri yanlış olduğunu söyledi.
ABD Lideri Biden vergileri azaltmaya karşı bir siyasetçi olarak bilinse de bir ABD liderinin, Washington’ın en büyük müttefiklerinden birini böylesine açıkça eleştirmesi sıra dışı bir durum.
BBC muhabirinin aktardığına nazaran, birtakım diplomatlar ise görevlendirildikleri ülkenin iç işlerine karışmamak üzere temel bir prensibi bile çiğnemeye başladı.
“İngiltere uyanmalı”
Almanya’nın Londra’daki büyükelçisi Miguel Berger, Truss’ın iktisat siyasetlerinden kaygı duyduğunu, Alman hükümetinin bu siyasetlerden geri dönüş beklediğini söyledi.
Yabancı diplomatlar ve bakanlar, İngiltere’nin milletlerarası sahnedeki eski rolünü özlediklerini belirtiyor.
Bir Avrupa ülkesinin dışişleri bakanı “İngiltere uyanmalı! Dünya yangın yerine dönüştü ve İngiltere’ye muhtaçlığımız var” dedi.
İngiltere’de Liz Truss’ın geçen ay atadığı Maliye Bakanı Kwasi Kwarteng, Truss’ın vadettiği vergi kesintilerini içeren bir küçük bütçe hazırlamış, vergi kesintilerinin bütçe finansmanı için daha fazla borçlanma gerektirecek olması, halihazırda büyük bir borç yükü altında bulunan İngiltere iktisadı hakkındaki tasaları artırmış ve İngiliz sterlini süratli bir halde kıymet kaybetmişti.
1827’den sonra birinci kez
Ekonomik çalkantılarla geçen iki haftanın akabinde Başbakan Truss, Kwarteng’i misyondan alarak yerine bu yazki Muhafazakar Parti başkanlık yarışında rakibi olan Rishi Sunak’ın destekçisi Jeremy Hunt’ı atamıştı.
Hunt bu yıl Maliye Bakanı sıfatını taşıyan dördüncü kişi oldu. Ülkede 1827’den beri bir yılda dört farklı Maliye Bakanı olduğu görülmemişti.
Hunt hafta sonu BBC’ye verdiği demeçte, Truss’ın kelam verdiğinin bilakis vergilerin süratli bir halde düşürülemeyeceğini ve birtakım kamu harcamalarında kesintiye gitmek gerekebileceğini söylemişti.
BBC bu haber için Dışişleri Bakanlığı’ndan da görüş almak istedi ancak bakanlık sorularımızı cevapsız bıraktı.