İSTANBUL (İGFA) – Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) tarafından açıklanan bilgilere nazaran dünya genelinde hala 1,25 milyar yetişkin tütün kullanmasına karşın sayılarda bir güzelleşme var. Zira 2000 yılında her beş yetişkinden biri tütün kullanırken 2022 yılında ise her üç şahıstan biri tütün kullandı. Buna rağmen Türkiye’de tütün kullanımında artış görünüyor. TÜİK tarafından geçtiğimiz yıl yayımlanan Türkiye Sıhhat Araştırması’na nazaran 2022 yılında 15 yaş ve üzeri kümede her gün tütün kullananların oranı yüzde 28,3 oldu. Bu oran 2010 yılında yüzde 25,4’tü. 15-24 yaş ortasında da neredeyse her beş gençten biri (yüzde 19,3) tütün mamulleri kullanıyor. Sağlığı Geliştirme ve Sigara ile Gayret Derneği Lideri Prof. Dr. Yasemin Açık, 9 Şubat Dünya Sigarayı Bırakma Günü münasebetiyle yaptığı açıklamada, Türkiye’de 75 yaş ve üzeri küme hariç her yaş kümesinde tütün kullanma oranının arttığına dikkat çekerek, gençler başta olmak üzere tüm toplum sıhhatini tehdit eden tütün kullanımına karşı alınması gereken tedbirleri sıraladı.
“GENÇLER EN ÇOK ARKADAŞLARINDAN ETKİLENİYOR”
Tütüne başlama nedenlerinde birinci sırada arkadaş tesirinin olduğunu söyleyen Prof. Dr. Açık, “Tütüne başlamada en büyük etken yüzde 31,3 ile arkadaş tesiri. Bunu yüzde 23,8 ile merak, yüzde 23,2 ile özenti takip ediyor. Bu noktada ailelere büyük iş düşüyor. Her şeyden evvel ebeveynler tütün mamulü kullanıyorsa çocuklarına bunun ziyanlarını anlatsalar bile bu kâfi olmayacaktır. Zira çocukların birinci rol modeli aileleri. Akabinde yaşları büyüdükçe bu defa arkadaş faktörü devreye giriyor. Bu nedenle aileler, çocuklarının arkadaş ortamlarına dikkat etmeli, çocuklarının arkadaşlarının aileleriyle ve öğretmenleriyle irtibatta olmalı ve bu tehlikeden onları uzak tutmak için tütünün ziyanlarını çok âlâ anlatmalılar” dedi.
Avrupa Komisyonu’nun 2040 yılına kadar ‘tütünsüz nesil’ yaratmayı hedeflediğini hatırlatan Açık, AB ülkelerinde çocuklara tütün mamulleri satışına karşı yaptırımların arttığını hatırlattı. Açık şöyle devam etti; “DSÖ de bu yıl 31 Mayıs Dünya Tütünsüz Günü kapsamında çocukları tütün sanayisinin müdahalesinden muhafazaya adayacağını ve bu mevzuda çalışmalar yapacağını açıkladı. Bu çabayı daima birlikte sürdürmeliyiz.”
“ELEKTRONİK SİGARA YASAĞINA UYULMALI”
Tütün mamulü kullanmayı bırakan kimi şahısların elektronik sigara kullanmaya başladığını fakat bu sigaraların da sıhhate büyük ziyan verdiğini belirten Açık, “Araştırmalar, elektronik sigaralarda bulunan nikotin ve başka kimyasalların bağımlılık oluşturduğunu ve sigaraya misal sıhhat meselelerine yol açtığını ortaya koyuyor. Aslında ülkemizde elektronik sigara satışı yasak. Buna rağmen uygulamadaki aksaklıklar nedeniyle bu eserlere çarçabuk ulaşılabiliyor. Kontrollerle ilgili bir öteki kıymetli bahis da dumansız hava alanı olması gereken alanlarda yapılan ihlallere göz yumulmaması. Kontroller artırılıp yaptırımlar uygulanmadığı takdirde bu durum toplum sıhhatimizi tehdit etmeye devam edecek” diye konuştu. Açık ayrıca sigara üzere bağımlılık yapan tesiri bulunan nargilenin yol açtığı tehlikeye vurgu yaparak, içerisindeki ağır metaller sebebiyle bir nargilenin ortalama 4-5 paket sigarayla tıpkı oranda zehirlenmeye sebep olduğunu söyledi.
“EN KIYMETLİ ADIM, SİGARAYI BIRAKMALARIDIR”
Sağlığı Geliştirme ve Sigara ile Çaba Derneği ismine herkesi sigara, öteki tütün eserleri ve elektronik sigarayı bırakmaya davet eden Prof. Dr. Yasemin Açık, kelamlarını şöyle tamamladı; “Sigara içen şahısların sıhhatlerini korumak ve geliştirmek için atacakları en değerli adım, sigarayı bırakmalarıdır. Sigarayı bıraktıktan sırf 20 dakika sonra beden kendini toparlamaya başlıyor. Birinci günlerde nikotin bağımlılığı ve alışkanlıklar münasebetiyle kişi kendini halsiz ve mutsuz hissedebilir. Aslında bu belirtiler, bedenin güzelleşme sürecine geçtiğini gösteriyor. O denli ki sadece iki hafta sonra kalp krizi riski, bir ayda öksürük, bir yılda ise kanser riski azalmaya başlıyor. Bu süreçte zorluk yaşayanlar Alo 171 Sigara Bırakma Müşavere Hattı’ndan yahut bir uzmandan profesyonel dayanak alabilir.”