İdrar yolunun rastgele bir kısmını etkileyen enfeksiyonlara idrar yolu enfeksiyonu ismi veriliyor ve çoklukla 20-40 yaşları ortasındaki cinsel etkin bayanlarda rastlanıyor. Bayanlarda 8 kat fazla görülen idrar yolu enfeksiyonuna, bayanların yaklaşık yüzde 50’si ömürlerinde en az bir sefer yakalanıyor. Op. Dr. Hâkim İşgören idrar yolu enfeksiyonu hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.
2 farklı çeşitte görülebiliyor
İdrar yolu enfeksiyonunun yüzde 90’ına “E. coli” ismi verilen ve çoklukla dışkıdan idrar yoluna giren bir bakterinin neden olduğunu aktaran Op. Dr. Hükümran İşgören, “Bakteriler, idrarı bedenden dışarı taşıyan tüpten yani üretradan girer. Bayanların üretrası erkeklere nazaran daha kısadır. Bu, bakterilerin mesaneye yahut böbreklere ulaşma ve enfeksiyona neden olma ihtimalinin daha yüksek olduğu manasına gelir. Bu yüzden bayanlarda daha sık görülmektedir. Alt idrar yolunu etkilediğinde ‘sistit’ ismi verilen mesane enfeksiyonu ve üst idrar yolunu etkilediğinde ise ‘piyelonefrit’ ismi verilen böbrek enfeksiyonu ortaya çıkar” dedi.
Risk faktörleri
İdrar yolu enfeksiyonuna neden olan risk faktörlerine değinen Op. Dr. İşgören, “Kadınların anatomik olarak idrar kanalı kısadır ve vajinal ve anal bölgeye yakındır. Bu nedenle mikroorganizmalar idrar yollarına çarçabuk ulaşıp enfeksiyona neden olabilirler. Genç ve cinsel olarak etkin bayanlarda sistit riski artarken enfeksiyon gelişme riski de cinsel münasebet sıklığına bağlıdır. Menopoz ile birlikte düşen östrojen düzeyinin neden olduğu vajinal flora kaybına bağlı olarak idrar yolu enfeksiyonu riski artar. Birinci idrar yolu enfeksiyonunun 15 yaşın altında geçirilmesi ve annede tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu hikayesi olması da riski arttıran nedenler ortasındadır. Havuz, deniz, sauna üzere ıslak ortamlar ve vajinal akıntı üzere durumlar da riski arttıran nedenler arasındadır” diye konuştu.
“3 farklı enfeksiyona nazaran belirti veriyor”
İdrar yolu enfeksiyonunun 3 farklı enfeksiyona nazaran belirti verdiğini söz eden Op. Dr. İşgören, “Böbreklerde ortaya çıkan bir enfeksiyon olan akut piyelonefrit’te; sırt ağrısı yahut yan ağrısı, yüksek ateş, üşüme ve titreme, mide bulantısı ve kusma görülebilir. Mesanede ortaya çıkan bir enfeksiyon olan sistitte; kasıklarda ve genital bölgede basınç hissi, alt karın rahatsızlığı, sık, ağrılı idrara çıkma, idrarda kan görülebilir. Dış idrar kanalında ortaya çıkan bir enfeksiyon olan üretritte; idrar yaparken yanma ve akıntı görülebiliyor” kelamlarını kullandı.
“Kontrolsüz ilaç kullanmayın” uyarısı
İdrar yolu enfeksiyonu olaylarının yaklaşık yüzde 80’inin antibiyotik tedavisine karşılık verdiğini ve yapılması gerek birinci şeyin sıvı alımının arttırılması olduğunu lisana getiren Op. Dr. İşgören, “Bol sıvı alımı ile birlikte artan idrar ölçüsü mikroorganizmaların temizlenmesine yardımcı olur. İdrar yaparken zorlanma, idrarın kanlı gelmesi, karın ve bel ağrısı, akıntı, idrar tutamama, ateşlenme, halsizlik üzere şikayetlerin varlığında kesinlikle bir doktora başvurmak gerekir. Tedavide en kıymetli nokta şey ilaçlarla kâfi tedavinin yapılmasıdır. Uzun müddetli ve uygun olmayan ilaçların kullanılması tedavi aktifliğini azaltır. Yapılan en kıymetli kusur tabip önerisi olmadan denetimsiz olarak antibiyotik kullanılmasıdır. Bayanların yaklaşık yüzde 15’inde tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu görülür” dedi.
Yaban mersini idrar yolu enfeksiyonunu önlüyor
Sık görülen idrar yolu enfeksiyonlarında yaban mersini tüketmenin önleyici tesirinin çalışmalar ile gösterildiğini kaydeden Op. Dr. İşgören, şöyle devam etti:
“Bunun yanında probiyotikler ve C vitamini kullanımı tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonlarını önlemede yararı görülmüştür. Yakın vakitte İtalya’da yapılan bilimsel bir araştırmada yaban mersini, probiyotik ve C vitaminin birlikte kullanılmasının tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonlarını azalttığı tespit edilmiştir.”